Thủ đoạn tinh vi
Điểm khác biệt so với các địa phương trên cả nước đó là Cửa khẩu quốc tế Lào Cai và Cửa khẩu đường bộ Kim Thành nằm ngay trong nội thị TP Lào Cai và tuyến đường sắt từ Hà Nội chạy suốt qua Cửa khẩu đường sắt Hồ Kiều, thông với Hà Khẩu (Vân Nam – Trung Quốc) rất thuận lợi cho giao thương, xuất, nhập khẩu.
Tuy nhiên, dọc hai bên cánh gà Cửa khẩu quốc tế Lào Cai là hàng nghìn hộ dân cư thuộc các phường Lào Cai, Duyên Hải sinh sống, cách biệt bởi sông Hồng và sông Nậm Thi, vào mùa nước cạn, rất dễ dùng thuyền thô sơ để qua lại hai bên. Cũng vì vậy mà các đối tượng buôn lậu đã sử dụng thuyền sắt, chế tạo đơn giản bằng vỏ thùng phuy, ban ngày dìm xuống lòng sông, suối ven bờ để che giấu, đến đêm đưa lên để vận chuyển hàng lậu.
Bằng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, các đối tượng còn trà trộn, xếp lẫn hàng nhập lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ với nhiều loại hàng hóa khác để vận chuyển, thâm nhập vào nội địa. Đơn cử ngày 19/7/2021, Đội Quản lý thị trường số 1 (Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai) khi tiến hành kiểm tra cửa hàng Mẹ và Bé tại số 232 đường Hoàng Liên, phường Cốc Lếu đã phát hiện hơn 300 sản phẩm do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ kèm theo.
Hay ngày 22/8, Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03), Công an tỉnh Lào Cai phát hiện tại lô 48, Khu công nghiệp Bắc Duyên Hải, các đối tượng đang tập kết hàng hóa có dấu hiệu vi phạm. Kết quả kiểm tra phát hiện lô hàng quần áo bảo hộ thuộc mặt hàng vật tư y tế chứa trong 224 thùng carton, gồm 8.310 bộ quần áo bảo hộ mầu trắng, viền xanh. Tại thời điểm kiểm tra, chủ sở hữu lô hàng không xuất trình được các giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ của số hàng hóa nêu trên…
Theo lực lượng chức năng, hành vi vi phạm chủ yếu là kinh doanh hàng giả mạo nhãn hiệu, xâm phạm quyền, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng nhập khẩu nhưng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam, không niêm yết giá bán hàng hóa…
Trong khi đó, các đối tượng lợi dụng hoạt động xuất, nhập khẩu để kê khai gian dối, trốn thuế; lợi dụng hoạt động thương mại điện tử để buôn bán trái phép, trốn thuế, nhất là các đối tượng khi bị phát hiện, kiểm tra thường bỏ hàng, không nhận là chủ sở hữu nên rất khó khăn cho công tác xác minh, xử lý; các đối tượng thường thay đổi điểm tập kết hàng, địa chỉ (bán hàng qua mạng xã hội) nên việc phát hiện, xác minh, truy tìm, kiểm tra, xử lý gặp nhiều khó khăn, phức tạp…
Chốt chặn biên giới, truy quét nội địa
Chúng tôi có mặt tại Tổ công tác biên phòng Bản Quẩn, sát ngay bờ sông Nậm Thi, tại Km 6, quốc lộ 70, thuộc xã Bản Phiệt (Bảo Thắng – Lào Cai). Thượng úy, Tổ trưởng Má Hồng Quân cùng các chiến sĩ trong tổ công tác quân phục gọn gàng, khẩu trang, găng tay kín mít lên đường làm nhiệm vụ tuần tra địa bàn được giao. Mùa nước cạn nên các đối tượng rất dễ vượt qua biên giới, xâm nhập vào nội địa, do đó, nguy cơ buôn bán hàng lậu và lây nhiễm dịch bệnh rất cao. Giai đoạn này, các chiến sĩ biên phòng ở đây phải cố gắng gấp đôi, bảo đảm bắt gọn đối tượng, đồng thời giữ an toàn dịch bệnh cho bản thân và xã hội.
Áp lực công việc rất lớn đối với lực lượng Hải quan và Biên phòng, nhất là tại các điểm bố trí chốt chặt 24/24 giờ ở các lối mở Phố Tèo (phường Lào Cai), An Quang, Quang Kim (Bát Xát), Na Lốc (Mường Khương), Bản Quẩn (Bản Phiệt – Bảo Thắng) để ngăn chặn các đối tượng lợi dụng để vận chuyển hàng lậu qua sông Nậm Thi hoặc mang vác bằng đường bộ.
Tại Cửa khẩu quốc tế Lào Cai, Hải quan đã tăng thêm lực lượng thường trực, giám sát chặt chẽ và xử lý nghiêm đối với các hành vi lợi dụng chính sách đối với cư dân biên giới để buôn lậu, vận chuyển hàng giả, thực phẩm bẩn, hàng hóa không bảo đảm chất lượng an toàn vệ sinh từ Trung Quốc về Việt Nam. Các Đồn Biên phòng Lào Cai, Bát Xát, Bản Lầu… thường xuyên mở các đợt truy quét buôn bán, vận chuyển hàng giả, hàng nhái qua biên giới, nhằm ngăn chặn thủ đoạn tinh vi của các đối tượng.
Trong nội địa, lực lượng công an, quản lý thị trường và chính quyền địa phương phối hợp tuần tra, kiểm soát các trục giao thông chính, các chợ đầu mối, chợ phiên ở vùng cao; tăng cường lực lượng kiểm tra các khu vực phát luồng hàng hóa, các trung tâm thương mại, các điểm tập kết trung chuyển hàng hóa như khu vực phường Duyên Hải, phường Lào Cai, các bến xe khách, ga tàu hỏa… nhằm phát hiện và xử lý những hành vi chứa chấp, kinh doanh, vận chuyển hàng giả, hàng nhái.
Tuy nhiên, theo Cục trưởng Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai, kiêm Thường trực Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Lào Cai Đỗ Du Bắc, để chốt chặn biên giới, truy quét nội địa thì các lực lượng chức năng cần rà soát các địa bàn trọng yếu, tăng cường lực lượng theo phương châm “chốt chặn, kiểm soát toàn tuyến biên giới và truy quét sâu trong nội địa”, hình thành ba tuyến phòng, chống ngay từ biên giới đến hết địa phận của tỉnh (tuyến thứ nhất là biên giới gồm có hải quan, biên phòng; tuyến thứ hai là vùng đệm sát biên giới có các lực lượng trong nội địa, các lực lượng liên ngành; tuyến thứ ba sâu trong nội địa là công an cùng với lực lượng 389 của tỉnh).
Thêm một khó khăn cho các lực lượng chức năng Ban Chỉ đạo 389 của tỉnh, đó là dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, nguy cơ lây nhiễm cao, trong khi đội ngũ cán bộ phải bám địa bàn biên giới tiếp xúc trực tiếp với nhiều đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao, liều lĩnh, manh động. Do đó, lực lượng chức năng ở cửa khẩu phải tuân thủ nghiêm quy định 5K, trinh sát tốt, phương án đánh bắt hiệu quả, bảo đảm an toàn cao.
